AWANS ZAWODOWY W PYTANIACH I ODPOWIEDZIACH CZ. 7

Witam, 
Tym razem zajmiemy się pytaniami dotyczącymi kształcenia specjalnego:

Kto opracowuje IPET? 

Odpowiedź: Program opracowują nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z dzieckiem. Zespół opracowuje program po dokonaniu wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania dziecka, uwzględniając diagnozę i wnioski sformułowane na jej podstawie oraz zawarte w orzeczeniu we współpracy z poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub poradnią specjalistyczną. Spotkania zespołu odbywają się w miarę potrzeb nie rzadziej niż dwa razy w roku szkolnym.

Twoja praca z uczniem zdolnym i mającym trudności w nauce. 

Odpowiedź: Odpowiedź może być bardzo obszerna lub krótka i na temat. Wszystko zależy od oczekiwań komisji. Z pewnością musimy pamiętać, że pracę z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych reguluje rozporządzenie o pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Pracując z takim uczniem należy: 

- indywidualizować pracę lekcyjną i domową 

- wykorzystywać jego potencjał 

- motywować 

- umożliwić udział w zajęciach pozalekcyjnych 

- realizować zalecenia PP-P. 

Oczywiście każda sytuacja jest inna i swoją wypowiedź należy oprzeć na własnych doświadczeniach. 

Jak można pomóc uczniowi zaniedbanemu wychowawczo? 

Odpowiedź: 

- zapewnienie pomocy materialnej ze strony szkoły 

- opieka psychologa 

- opieka pedagoga 

- podnoszenie kultury pedagogicznej rodziców.

W jakim przypadku opracowuje się IPET, co on zawiera? 

Odpowiedź: IPET opracowuje się dla dziecka posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. IPET zawiera: 

 zakres i sposób dostosowania programu wychowania przedszkolnego do potrzeb i możliwości dziecka w szczególności poprzez zastosowanie odpowiednich metod i form pracy z uczniem, 

 zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z dzieckiem ukierunkowane na poprawę funkcjonowania dziecka w tym komunikowanie się dziecka z otoczeniem z użyciem alternatywnych metod komunikacji oraz wzmacnianie jego uczestnictwa w życiu przedszkolnym, 

 w przypadku dziecka niepełnosprawnego działania o charakterze rewalidacyjnym,  

formy i okres udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin w którym poszczególne formy będą realizowane, 

 działania wspierające rodziców dziecka 

 zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami dziecka, 

 w przypadku dzieci niepełnosprawnych rodzaj i sposób dostosowania warunków organizacji kształcenia do rodzaju niepełnosprawności, 

 w zależności od indywidualnych potrzeb wskazanych w orzeczeniu lub wynikających z wielospecjalistycznych ocen wybrane zajęcia wychowania przedszkolnego, które będą realizowane indywidualnie z dzieckiem lub w grupie do 5 osób, 

 w ramach zajęć rewalidacyjnych w programie należy uwzględnić dla dzieci tego potrzebujących rozwijanie umiejętności komunikacyjnych przez: 

 rozwijanie orientacji przestrzennej i poruszania się oraz naukę systemu Braille’a lub innych alternatywnych metod komunikacji, 

 naukę języka migowego, 

 zajęcia rozwijające umiejętności społeczne w tym komunikacyjne.

Kto może wnioskować o pomoc psychologiczno-pedagogiczną dla dziecka? 

Odpowiedź: Pomoc może być udzielana z inicjatywy: 

 ucznia (w szkole) 

 rodziców ucznia, 

 dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki, 

 nauczyciela, wychowawcy grupy wychowawczej lub specjalisty, prowadzących zajęcia z uczniem, 

 pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania lub higienistki szkolnej; poradni; 

 asystenta edukacji romskiej, 

 pomocy nauczyciela, 

 asystenta nauczyciela, wychowawcy świetlicy, 

 pracownika socjalnego, 

 asystenta rodziny, 

 kuratora sądowego, 

 organizacji pozarządowej, innej instytucji lub podmiotu działających na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży.

Jakie są formy udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole i przedszkolu? 

Odpowiedź: Nauczyciele przedszkola udzielają pomocy psychologiczno-pedagogicznej w trakcie bieżącej pracy z dzieckiem (praca indywidualna z dzieckiem) oraz specjaliści w formie: 

 zajęć rozwijających uzdolnienia, 

 zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne, innych zajęć o charakterze terapeutycznym, 

 zindywidualizowaną ścieżkę realizacji obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, 

 porad i konsultacji. 

W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana jest w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz poprzez zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów w formie: 

 klas terapeutycznych 

 zajęć rozwijających uzdolnienia 

 zajęć rozwijających umiejętności uczenia się 

 zajęć dydaktyczno-wyrównawczych 

 zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym 

 zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia zindywidualizowanej ścieżki kształcenia 

 porad i konsultacji 

 warsztatów 

Jak zdiagnozować dziecko z autyzmem? Czy może to zrobić nauczyciel? 

Odpowiedź: Nauczyciel może zaobserwować objawy takie jak: 

 Osłabiony kontakt wzrokowy – dziecko nie patrzy w oczy, czasem jego spojrzenie jest niepokojące – zbyt "obojętne", jakby niezogniskowane na osobie, lub zbyt „wpatrujące”, jakby nie patrzyło na osobę, tylko na przykład na swoje odbicie w tęczówce. 

 Dziecko bawi się zabawkami w sposób niepokojący, niezgodnie z ich funkcją – wącha je, stuka nimi, szereguje, przesuwa przed oczami. W tym wieku dziecko powinno już rozwijać zabawę tematyczną, naśladując dorosłych i odtwarzając swoje przeżycia, np. badanie i pielęgnacja lali, jazda autem. Może się też bawić konstrukcyjnie – budować most czy wieżę z kilku klocków. 

 Dziecko preferuje zabawę samotną i złości się bądź nie zwraca uwagi, gdy chcemy dołączyć. 

 Nie odpowiada na uśmiech, nie inicjuje zabaw z opiekunem. 

Ze względu na wieloaspektowość autyzmu, diagnozy dokonuje specjalista. 

Na jakim rozporządzeniu bazujemy proponując ścieżkę edukacyjną dla dziecka z opinią lub orzeczeniem? 

Odpowiedź: Jest to Rozporządzenie o pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 

Kto decyduje o wykonaniu badań w PP-P? 

Odpowiedź: Decyzję podejmuje rodzic. Szkoła może jedynie zasugerować takie rozwiązanie.

Czy uczeń, który nie posiada opinii PP-P może zostać objęty pomocą psychologiczno-pedagogiczną? 

Odpowiedź: Tak, na podstawie obserwacji nauczycieli.

Jaka jest skuteczność organizowanej przez ciebie pomocy dla uczniów wymagających wsparcia? 

Odpowiedź: Skuteczność swoich działań każdy musi ocenić sam. Zależy to również od wsparcia, jakiego potrzebują uczniowie. Mogą to być działania związane z poprawą relacji w zespole klasowym, z problemami w nauce lub zachowaniu, a także z trudną sytuacją życiową ucznia. Wybierajmy te przykłady, w których możemy się pochwalić efektywnością. 

Jak w Twoim przypadku wygląda praca z uczniem zdolnym lub mającym trudności w nauce? 

Odpowiedź: Odpowiadają należy odnieść się do pracy lekcyjnej i pozalekcyjnej. Powiedzmy o dostosowaniach opracowanych dla tych uczniów. Można tu również powiedzieć o konkursach, kołach zainteresować i zajęciach wspierających. 

Jakie są najważniejsze dla nauczyciela elementy orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego? 

Odpowiedź: Najważniejszą częścią orzeczenia są zalecenia, ponieważ szkoła ma obowiązek ich realizacji. Im bardziej precyzyjne i jednoznaczne, tym lepiej dla dziecka. Zalecenia w orzeczeniu wskazują: 

 warunki i formy wsparcia umożliwiające realizację indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, w tym konieczność wspierania dziecka przez dodatkowo zatrudnioną kadrę wraz z zakresem tego wsparcia (nie wiemy jeszcze, czy ten zapis oznacza, że poradnia może wskazać zakres godzinowy wsparcia!); 

 cele rozwojowe, które należy zrealizować podczas zajęć edukacyjnych, rewalidacyjnych, z pomocy psychologiczno-pedagogicznej, wraz z formami tej pomocy oraz rodzajami zajęć rewalidacyjnych – w orzeczeniu najpierw wpisuje się cele, a potem dopiero rodzaje i formy zajęć wspierających, co może być trochę mylące dla rodziców; 

 wszystkie możliwe formy kształcenia, zaczynając od tej, która zdaniem zespołu orzekającego jest najkorzystniejsza dla dziecka – przy czym ostateczna decyzja, czy dziecko będzie uczyć się w szkole pod domem czy w placówce specjalnej należy do rodzica; 

 potrzebę realizacji wybranych zajęć jeden na jeden z nauczycielem lub w grupie do 5 osób, wraz z uzasadnieniem – ta forma wsparcia ma częściowo zastąpić nauczanie indywidualne na terenie szkoły; 

 niezbędny w procesie kształcenia sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne, w tym technologie informacyjno-komunikacyjne; 

 działania ukierunkowane na poprawę funkcjonowania dziecka, w tym jego udziału w życiu placówki edukacyjnej oraz działania wspierające rodziców, 

 sposoby oceny efektów realizacji tych wszystkich zaleceń przez szkołę, przedszkole, ośrodek.

Na czyj wniosek zostaje wydane przeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego? 

Odpowiedź: Wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego odbywa się zawsze na wniosek rodziców/prawnych opiekunów lub dorosłego ucznia. Placówka edukacyjna nie może wystąpić z wnioskiem o wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. 

Co powinno zostać dołączone do wniosku o wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego? 

Odpowiedź: Do wniosku o wydanie orzeczenia należy obowiązkowo dostarczyć zaświadczenie od lekarza, stwierdzające chorobę/ niepełnosprawność/ zaburzenie, które może być przyczyną uznania, że dziecko ma specjalne potrzeby edukacyjne. Warto pamiętać, że lekarz może w zaświadczeniu wpisać dodatkowe informacje o dziecku i jego potrzebach, wynikających z niepełnosprawności, które mogą być zaspokojone w placówce edukacyjnej – nawet jeżeli nie ma na to miejsca na druku, przygotowanym przez poradnię. Zaświadczenie może, ale nie musi być wystawione na dedykowanym druku. 

Dla dziecka z niepełnosprawnością ruchową lekarz może wskazać np. na potrzebę dostosowania form pracy na lekcjach wychowania fizycznego czy konieczność wsparcia osoby dorosłej w poruszaniu się po szkole, czynnościach związanych z higieną i samoobsługą. Z kolei dla dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu wskazania lekarskie mogą dotyczyć konkretnych form wsparcia psychologicznego, które uczeń z zaburzeniami w relacjach społecznych powinien otrzymać w szkole – naturalnym środowisku społecznym. 

W zaświadczeniu lekarz może także określić, które przedmioty dziecko ma realizować wspólnie z klasą, a które indywidualnie lub w małej grupie do 5 uczestników.

Czy wydając orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego poradnia musi brać pod uwagę opinię lekarza? 

Odpowiedź: Poradnia psychologiczno-pedagogiczna może, ale nie musi brać pod uwagę opinii lekarza. Kiedy zespół orzekający w poradni nie uwzględni w całości zaświadczenia lekarskiego, to rodzic ma mocne podstawy do odwołania się od decyzji zespołu do kuratora, w szczególności wtedy, gdy w zespole orzekającym nie zasiada lekarz specjalista zajmujący się dziećmi z daną niepełnosprawnością.

Jakie kroki podejmuje poradnia, by wydać orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego: 

Odpowiedź: Aby wydać orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznej zapoznają się z wnioskiem i dołączonymi do niego dokumentami oraz przeprowadzają wywiad z rodzicami i diagnozę dziecka. Diagnoza służy ocenie rozwoju intelektualnego, poznawczego, ruchowego, emocjonalnego, społecznego. W spotkaniu zazwyczaj uczestniczą pedagog, psycholog, czasem także logopeda, rehabilitant lub inny specjalista – w zależności od deficytów konkretnego dziecka. 

Ile czasu ma poradnia na wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego? 

Odpowiedź: Poradnia ma 30 dni od momentu złożenia wniosku na przygotowanie dokumentu (w wyjątkowych przypadkach, wymagających np. pogłębionej diagnostyki – 60 dni). 

Co oznacza pojęcie „uczeń niepełnosprawny”? 

Odpowiedź: Uczeń niepełnosprawny to uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, wydanym z racji niepełnosprawności. Przepisy podają katalog dziewięciu niepełnosprawności, uprawniających do uzyskania orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Orzeczenia mogą otrzymać dzieci: 

 niesłyszące, 

 słabosłyszące, 

 niewidome, 

 słabowidzące, 

 z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, 

 z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, 

 z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, 

 z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, 

 z niepełnosprawnościami sprzężonymi. 

Jak przekonać rodziców aby ich dzieci poszły do klasy integracyjnej (oczywiście chodzi o rodziców dzieci nieposiadających orzeczenia) 

Odpowiedź: 

 mniejsza liczba uczniów 

 obecność na zajęciach dwóch nauczycieli 

 optymalne warunki służące wdrażaniu do tolerancji, szacunku, akceptacji 

 zróżnicowane metody pracy 

W trakcie roku szkolnego do klasy zostanie dopisany uczeń z orzeczeniem. Co należy zrobić? 

Odpowiedź: Dyrektor odpowiada za realizację zaleceń wynikających z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego ucznia, planuje czas zajęć rewalidacyjnych, zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz innych zajęć wspomagających proces kształcenia ucznia w arkuszu organizacji pracy oraz wyznacza nauczyciela lub specjalistę prowadzącego zajęcia z uczniem na koordynatora zespołu odpowiedzialnego za opracowanie IPET. Zadania zespołu związane z planowaniem pracy dla ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego: 

 dokonuje okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia (minimum dwa razy w roku); 

 opracowuje IPET, w terminie do dnia 30 września lub do 30 dni od dnia otrzymania orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego; 

 ustala zakres, formę i czas trwania poszczególnych zajęć realizowanych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej; 

 może dokonywać modyfikacji IPET; 

 wydaje opinię, o potrzebie przedłużenia uczniowi okresu nauki; 

 wydaje opinię o potrzebie skrócenia okresu nauki, gdy poziom osiągnięć ucznia rokuje opanowanie przez niego wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia i efektów kształcenia w zawodach w ciągu dwóch lat; 

 ocenia zasadność dalszego pobytu wychowanka w MOW, MOS, SOSW, SOW lub w ORW 

 ustala zakres współpracy MOW, MOS, SOSW lub SOW albo ORW z wychowankiem i jego rodziną po opuszczeniu przez wychowanka ośrodka Spotkania zespołu odbywają minimum 2 razy w roku szkolnym lub częściej, gdy zachodzi taka potrzeba w odniesieniu do ucznia/wychowanka. 

Kto może otrzymać orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego? 

Odpowiedź: Kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież posiadające orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na: 

 niepełnosprawność dzieci i młodzieży: niesłyszących, słabosłyszących, niewidomych, słabowidzących, z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, i z niepełnosprawnościami sprzężonymi; 

 niedostosowanie społecznie; 

 zagrożenie niedostosowaniem społecznym.

Jakie są formy nauczania specjalnego? 

Odpowiedź: Kształcenie specjalne może być prowadzone w formie nauczania w: 

 przedszkolach i szkołach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych – ogólnodostępnych, 

 przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych, szkołach lub oddziałach –integracyjnych, 

 przedszkolach i szkołach lub oddziałach – specjalnych, 

 innych formach wychowania przedszkolnego, 

 ośrodkach: MOW, MOS, SOSW, SOW, a także ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych

Co to jest nauczanie specjalne? 

Odpowiedź: Organizacja nauczania specjalnego to – oprócz odpowiednich metod i form wsparcia opisanych w zaleceniach z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, dobranych zgodnie z możliwościami psychofizycznymi ucznia – również pomoc i opieka nauczyciela wspierającego, wykorzystanie sprzętu specjalistycznego, wykorzystanie dostosowanych podręczników i materiałów edukacyjnych oraz dodatkowe specjalistyczne zajęcia a czasami wsparcie przez osoby z personelu pomocniczego.

Gdzie może się uczyć uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego? 

Odpowiedź: Uczeń niepełnosprawny (którego reprezentują w kontaktach z placówką oświatową rodzice lub opiekun prawny) ma prawo do edukacji – oznacza to, że właściwa placówka oświatowa nie może mu odmówić edukacji i opieki na czas pobierania nauki. Naukę uczeń pobiera na terenie placówki oświatowej czyli we wszystkich rodzajach przedszkoli oraz typach i rodzajach szkół publicznych i niepublicznych, w tym: 

 przedszkolach i szkołach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych ogólnodostępnych, 

 przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych, szkołach lub oddziałach integracyjnych, 

 przedszkolach i szkołach lub oddziałach specjalnych, 

 ośrodkach: MOW, MOS, SOSW, SOW, a także ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych umożliwiających dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi

 innych formach wychowania przedszkolnego

Jakie znasz formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej? 

Odpowiedź: 

1. zajęcia rozwijające umiejętności uczenia się to zdobywanie kompetencji i umiejętności uczenia się, przygotowania do dalszej edukacji, nauki nie tylko w szkole, ale również po jej zakończeniu i/lub w różnych środowiskach, odkrywanie i wykorzystanie swoich mocnych stron/predyspozycji/zainteresowań, zwrócenie uwagi na sposób i styl zdobywania i przetwarzania informacji, możliwości psychofizyczne, profil inteligencji ucznia. Zajęcia mają na celu aktywizacje ucznia. Prawo oświatowe nie definiuje ilu uczniów może uczestniczyć w takich zajęciach, czas trwania to 45 minut lub łączny czas tych zajęć w okresie tygodniowym dedykowany uczniowi, realizowanych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 

2. zajęcia rozwijające kompetencje emocjonalno-społeczne powstały w miejsce zajęć socjoterapeutycznych. Skierowane są głównie do uczniów z trudnościami w zachowaniu (zachowania ryzykowne, destrukcyjne, agresywne), problemami emocjonalnymi (depresja młodzieńcza, niska samoocena, doświadczenia traumy) problemami z nawiązywaniem poprawnych relacji z rówieśnikami (wycofanie z relacji, obojętność lub izolacja rówieśnicza, brak przestrzegania obowiązujących norm), funkcjonowaniu w różnych środowiskach i rolach społecznych (uczeń, reprezentant, kolega, zawodnik, dziecko, rodzeństwo). Zajęcia te należą do grupy zajęć specjalistycznych, liczba uczestników to 10 uczniów (w szczególnych przypadkach można zwiększyć liczebność grupy), czas trwania to 45 minut lub łączny czas tych zajęć w okresie tygodniowym dedykowany uczniowi. 3. zindywidualizowane ścieżki realizacji obowiązkowego przygotowania przedszkolnego oraz kształcenia przeznaczone są dla dzieci i uczniów z trudnościami w funkcjonowaniu w przedszkolu i w szkole, skutkują opracowaniem modelu organizacji i nauczania odpowiadających na specjalne potrzeby edukacyjne i stworzenie takich warunków edukacji, aby uczeń niezależnie od swoich problemów rozwijał swój potencjał i miał możliwość osiągać sukcesy. Zajęcia odbywają się w dwóch formach – grupowej z klasą i indywidualnej ze specjalistą, a realizowane są w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Wymiar tygodniowy zajęć indywidualnych określa się w oparciu o zalecenia zawarte w opinii z publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej. Forma ta nie dotyczy dziecka/ucznia z: - orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, ponieważ uczniowi z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego zapewniona jest możliwość realizacji wybranych zajęć indywidualnie lub w grupie liczącej do 5 uczniów, - z opinią o indywidualnym nauczaniu lub rocznym przygotowaniu przedszkolnym, gdyż w tym przypadku edukacje organizuje się w miejscu pobytu dziecka. Indywidualne nauczanie organizuje się tylko wtedy, gdy stan zdrowia uniemożliwia objęcie ucznia zindywidualizowaną ścieżką kształcenia. Jeśli stan zdrowia na to pozwala, uczeń z opinią o indywidualnym nauczaniu, ma prawo na realizację wybranych działań w środowisku rówieśniczym i może uczestniczyć: w zajęciach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym w szczególności rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, w zajęciach rewalidacyjnych, uroczystościach i imprezach szkolnych oraz wybranych zajęciach edukacyjnych (poza tygodniowym wymiarem godzin zajęć obowiązkowych. W przypadku poprawy stanu zdrowia ucznia dyrektor ma prawo i możliwość zawiesić/zaprzestać nauczania indywidualnego i przywrócić ucznia do nauczania w klasie. 

4. zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu – mają na celu zorganizowanie pomocy uczniowi w taki sposób, aby świadomie obrał ścieżkę dalszej edukacji i rozwoju a w efekcie przygotował się do wykonywania wybranego zawodu. Na zajęciach uczeń pozna specyfikę zawodów, zdobędzie wiadomości o możliwościach kształcenia, nauczy się metod aktywnego poszukiwania pracy. Specyficzna sytuacja ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego wymaga nie tylko współpracy z doradcą zawodowym, ale również z lekarzem medycyny pracy, który może ocenić stan zdrowia przyszłego pracownika oraz wskaże ewentualne przeciwwskazania do wykonywania zawodu. Ważna w tym przypadku jest ścisła współpraca z rodzicami/opiekunami ucznia, którzy powinni zapewnić dziecku wykonanie stosownych badan lekarskich i zgromadzenie opinii profesjonalistów specjalizujących się w danej niepełnosprawności.

Komu udzielana jest pomoc psychologiczno-pedagogiczna? 

Odpowiedź: Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana jest: 

1. uczniom posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego 

 niepełnosprawnym 

 niedostosowanym społecznie 

 zagrożonym niedostosowaniem społecznym 

2. uczniom posiadającym orzeczenie o potrzebie indywidualnego rocznego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego / nauczania, którym stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do przedszkola lub szkoły, 

3. dzieciom i młodzieży posiadającym orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, 

4. uczniom posiadającym opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym: 

 opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka 

 opinię o potrzebie odroczenia od realizacji obowiązku szkolnego 

 opinię o potrzebie objęcia dziecka pomocą psychologiczno-pedagogiczną 

 opinię o specyficznych trudnościach w uczeniu się 

 opinię o potrzebie dostosowania wymagań edukacyjnych 

 opinię o potrzebie objęcia ucznia pomocą w formie klasy terapeutycznej 

 opinię o potrzebie objęcia ucznia pomocą w formie zindywidualizowanej ścieżki realizacji 

 obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, zindywidualizowanej ścieżki kształcenia Należy pamiętać, że nie jest to zamknięty katalog grup uprawnionych do otrzymania pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Pomocą taką obejmuje się nie tylko tych, którzy posiadają orzeczenie lub opinię poradni psychologiczno- pedagogicznych, ale wszystkich uczniów (wychowanków), którzy tej pomocy potrzebują. Powodów do objęcia ich pomocą psychologiczno-pedagogiczną może być wiele a wśród nich mogą być zaburzenia emocjonalne, zaburzenia sprawności językowych, trudności w zdobyciu kompetencji szkolnych i codziennym funkcjonowaniu.

Co to jest IPET? 

Odpowiedź: Ogólnie mówiąc IPET jest dokumentem, zawierającym planowane działania wobec ucznia z niepełnosprawnością, posiadającego orzeczenie o kształceniu specjalnym.

Kiedy dziecko przewlekle chore może zostać przyjęte do szkoły lub przedszkola? 

Odpowiedzi: Żeby dziecko mogło zostać przyjęte do danej placówki konieczna jest: 

 zgoda dyrektora, 

 możliwości zapewnienia właściwych warunków. 

Za zapewnienie dziecku bezpiecznych i higienicznych warunków odpowiada dyrektor przedszkola lub szkoły. Warunki te muszą uwzględniać rodzaj schorzenia lub niepełnosprawności dziecka.

Jeśli w szkole nie ma pielęgniarki, a trzeba dziecku podać leki lub sprawdzić jego stan zdrowia, kto może to zrobić? 

Odpowiedź: 

 samo dziecko, 

 rodzic, 

 nauczyciel lub wychowawca. 

Uwaga: pracownicy szkoły muszą otrzymać instrukcję postępowania od rodziców. Mogą też przejść szkolenie z opieki nad dzieckiem z daną chorobą przewlekłą.

Jakie są procedury postępowania w szkole w przypadku ucznia przewlekle chorego?  

Odpowiedź: 

- nauczyciel powinien pozyskać od rodziców informacje dotyczące schorzenia i jego wpływu na funkcjonowanie dziecka 

- powinno zostać zorganizowane szkolenie rady pedagogicznej i innych pracowników w zakresie postępowania z dzieckiem na co dzień i na wypadek zaostrzenia objawów choroby 

- dostosować sposób realizacji treści programowych , dobór form i metod pracy 

- w przypadku zaostrzenia objawów choroby wskazane jest niezwłoczne powiadomienie rodziców 

W każdej sytuacji nauczyciel wraz ze szkolnymi specjalistami powinien opracować procedury w odniesieniu do dzieci z różnymi schorzeniami. Procedury takie nie zawsze są opracowywane w szkołach i przedszkolach, jednak sprzyjają komfortowi pracy dziecka i nauczycieli. 

Co to jest wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia czyli WOPFU? 

Odpowiedź: Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia czyli WOPFU jest to arkusz opisujący: 

 indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne, mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia ucznia; 

 zakres, formy i metody wsparcia ze strony nauczycieli, specjalistów i/lub pomocy nauczyciela, 

 trudności w funkcjonowaniu ucznia i przyczyny niepowodzeń edukacyjnych czy wychowawczych, ograniczenia utrudniające funkcjonowanie i uczestnictwo ucznia w codziennym życiu placówki, 

 efekty działań podejmowanych w celu poprawy sytuacji. 

Ważne (!) rodzic może uczestniczyć w spotkaniach zespołu, zgłaszać swoje uwagi, wysłuchiwać opinii nauczycieli i specjalistów oraz dostarczać zewnętrznych opinii specjalistów dotyczących funkcjonowania dziecka i zaleceń do pracy z nim. Rodzice otrzymują kopię dokumentu i nie muszą o niego wnioskować jak poprzednio.

Jak efektywnie organizować pracę z uczniem zdolnym? 

Odpowiedź: W pracy z uczniem zdolnym warto pamiętać o zaspokajaniu nie tylko jego potrzeb intelektualnych, lecz także potrzeb emocjonalnych i społecznych. Uważności nauczycieli wymaga obserwacja funkcjonowania ucznia w zespole klasowym, jego pozycji w grupie rówieśniczej i relacji z kolegami. Potrzeby ucznia w tym względzie mogą wynikać z poczucia odmienności, postrzegania przez innych jako „kujona”, braku akceptacji ze strony rówieśników, poczucia osamotnienia, a nawet izolacji. Warto również zwrócić uwagę na potrzebę uczenia dziecka organizacji pracy własnej, prawidłowego wykorzystania czasu wolnego i zapewnienia mu wypoczynku. Wskazówki do pracy to: 

- Zindywidualizowana ścieżka kształcenia. 

- Realizacja indywidualnych programów nauczania lub indywidualnego toku nauki. 

- Dostosowanie wymagań edukacyjnych.

- Wykorzystywanie zróżnicowanych, aktywizujących metod i form pracy. 

- Udział w dodatkowych zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych. 

- Promowanie osiągnięć ucznia i umożliwienie weryfikowania własnych osiągnięć. 

- Motywowanie do dalszego rozwoju.

 W jaki sposób organizujesz pracę z uczniem zdolnym? 

Odpowiedź: Indywidualizacja pracy lekcyjnej i domowej, powierzenie mu funkcji asystenta podczas zajęć, przygotowanie do konkursów, zapewnienie udziału w zajęciach pozalekcyjnych umożliwiających rozwój uzdolnień i zainteresowań. Do najczęściej stosowanych metod pracy z uczniem zdolnym należą: - wzbogacenie - polega na przystosowaniu nauczania do możliwości intelektualnych ucznia. Zwiększamy intensywność jego pracy, poszerzamy zakres wiedzy (wzbogacanie pionowe), dostarczamy w trakcie nauki większej liczby zadań o tym samym poziomie trudności (wzbogacanie poziome); - akceleracja (przyspieszenie) - wcześniejsze rozpoczynanie nauki, podwójna promocja (przeskakiwania klas), szybsze przerabianie materiału, system nauczania bezklasowego, wcześniejsze kończenie szkoły i przechodzenie na następny szczebel nauczania. Te formy pracy są odpowiednie dla dzieci dojrzałych emocjonalnie, społecznie i fizycznie - specjalne klasy i specjalni nauczyciele 

- nauczyciele prowadzą zajęcia z uczniami kilku klas lub szkół. 

Uczniowie ci część czasu spędzają w typowych klasach, a część – w zespołach tematycznych; 

- odrębne szkoły dla szczególnie uzdolnionych w różnych przedmiotach nauczania np.: szkoły średnie o profilu matematycznym lub szkoły dla uczniów uzdolnionych artystycznie (plastyczne, muzyczne itp.); 

- nauka indywidualna - organizowanie różnych form opieki nad wyróżniającymi się uczniami w klasie lub szkole, a także podczas zajęć pozalekcyjnych i pozaprogramowych – aż do nauki indywidualnej włącznie

Z pozdoriweniami

Patrycja