Łódź: „Otulinka” z pomocą terapeutyczną dla wcześniaków i ich rodziców

„Otulinka” to pierwszy w Polsce ośrodek, w którym kompleksową opieką terapeutyczną tuż po opuszczeniu szpitala objęte są wcześniaki oraz noworodki z podejrzeniem zaburzeń rozwojowych. Łódzki ośrodek i program wspierać ma także ich rodziców i opiekunów. Obecnie z pomocy korzysta już 22 dzieci.

– W pierwszych, kluczowych tygodniach życia, chcemy zapewnić najmłodszym pacjentom szybką i kompleksową terapię już od momentu opuszczenia szpitala, w trakcie ich oczekiwania na przyjęcie do placówki świadczącej usługi w ramach kontraktu z NFZ – mówiła prezes Fundacji Pomocy Dzieciom „Kolorowy Świat”, w której działa „Otulinka”, Izabela Jachim-Kubiak.

Na świecie już co dziesiąte dziecko rodzi się jako wcześniak czyli noworodek urodzony przed 37. tygodniem ciąży. W Polsce częstość występowania przedwczesnych urodzeń jest na poziomie 6%, natomiast w województwie łódzkim – 8%. Liczba różnych powikłań i ryzyko wystąpienia zaburzeń będących następstwem wcześniactwa ma znaczny wpływ na późniejszy rozwój dzieci. Dlatego – zdaniem neonatologów – niezbędne jest zapewnienie kompleksowej i stałej opieki specjalistycznej wcześniakom oraz noworodkom zagrożonym zaburzeniami rozwoju przynajmniej do trzeciego roku życia.

Dla zapewnienia dzieciom przedwcześnie urodzonym ciągłości opieki już od momentu opuszczenia szpitala łódzka Fundacja Pomocy Dzieciom „Kolorowy Świat” opracowała wieloprofilowy program opieki nad wcześniakami oraz noworodkami zagrożonymi zaburzeniami rozwoju i ich rodzinami – „Otulinka”.

W ramach programu powstał specjalistyczny ośrodek, który zapewniać ma skierowanym do niego noworodkom oraz ich rodzicom kompleksową opiekę terapeutyczną zespołu lekarzy rehabilitacji, fizjoterapeutów, neurologopedów czy psychologów.

– Dzieci te bardzo często przebywają długotrwale na oddziale neonatologicznym i rodzic, wychodząc z takiego oddziału, zostaje skierowany do szeregu placówek medycznych. Wiemy, że jest wtedy zagubiony (…), rodzice czują się zagrożeni, niepewni w nowej sytuacji. Dlatego staramy się im pomóc w odnalezieniu się w nowej rzeczywistości – podkreśla prezes Fundacji „Kolorowy Świat”.

Według niej często rodzice wcześniaków po opuszczeniu przez dzieci oddziałów neonatologicznych, muszą czekać nawet 2–3 miesiące na przyjęcie noworodka wymagającego specjalistycznej opieki do dziennego oddziału rehabilitacji w ramach NFZ. – Dla tych dzieci jest to stracony czas –podkreśliła. Dlatego też program adresowany jest do dzieci do 4. miesiąca życia (wieku skorygowanego), które uzyskują pomoc w ośrodku bez zbędnego oczekiwania.

– Dzieci wychodzą ze szpitala ze specjalnym skierowaniem, na którym lekarz zaznacza swoje przypuszczenia i wstępne rozpoznanie. Pierwszą wizytą u nas jest konsultacja lekarska plus fizjoterapeutyczna, podczas której przeprowadzany jest wywiad i wstępne badanie diagnostyczne dziecka, jego odruchów, zachowań. Na tej podstawie zespół – lekarz i fizjoterapeuta – w przyjazny sposób opisują rodzicom stan zdrowia dziecka, jego rokowania oraz przedstawiają plan opieki rozwojowej – opowiadała Jachim-Kubiak.

Bardzo często pojawia się zalecenie kolejnej wizyty kontrolnej, a rodzice zostają wyposażeni w instruktaż pielęgnacyjny. Jak dodaje szefowa fundacji, niestety zdarzają się również dzieci, które powinny już nawet, mimo że są tak malutkie, przyjeżdżać na stałą terapię 2-3 razy w tygodniu.

Jak mówi, chodzi o to, by pierwsze miesiące po opuszczenia przez dzieci oddziału neonatologicznego nie były czasem straconym. – Chcemy oswoić rodziców z nową sytuacją, pomóc im w przezwyciężeniu strachu, lęku, który im towarzyszy jednocześnie też doradzamy rodzicom dodatkowe konsultacje w specjalistycznych poradniach – zaznaczyła prezes Fundacji „Kolorowy Świat”.

Ośrodek „Otulinka” został wyposażony i zaprojektowany tak, aby stworzyć przebywającym na terapii dzieciom oraz ich rodzicom przytulną i domową atmosferę, w której rehabilitacja kojarzy się z zabawą czy czułym dotykiem mamy. Do dyspozycji rodziców zostały przeznaczone specjalnie dostosowane do potrzeb najmniejszych pacjentów pomieszczenia: gabinet lekarski oraz wyposażona sala rehabilitacyjna, w której nie tylko odbywają się zajęcia terapeutyczne, ale również rodzice, na podstawie wskazówek specjalistów, mogą dokonać zabiegów pielęgnacyjnych.

– Przede wszystkim zależy nam na tym, żeby pokazać rodzicom w jaki sposób mogą ćwiczyć w domu z dzieckiem. Zaczynamy od tego, że uczymy ich jak prawidłowo dziecko podnieść, jak trzymać, w jakiej pozycji odłożyć. Pomagamy dobrać odpowiednią pozycję do karmienia czy pozycję do zabawy, dostosowaną do potrzeb danego dziecka – opowiadała fizjoterapeutka Justyna Adler-Stokowska. To jest większa część terapii, która ma pomóc w prawidłowym rozwoju dziecka i pokazać mu jakie są prawidłowe i skuteczne wzorce.

Problem z wcześniakiem, to nie tylko problemy dotyczące samego dziecka, ale też strach rodziców. – Dlatego mamy tutaj psychologa, który pracuje z rodzicami, neurologopedę, który pomaga w karmieniu i doborze odpowiedniej pozycji i mamy oczywiście lekarza oraz fizjoterapeutów zapewniając kompleksową opiekę dla całej rodziny, w której pojawiło się dziecko urodzone przedwcześnie – dodała.

Instruktaż pielęgnacyjny otrzymuje cała rodzina, bo nie tylko mamy, ale także ojcowie, dziadkowie i wszystkie osoby, które opiekują się wcześniakami, muszę się tego nauczyć. – Jeżeli faktycznie ta pielęgnacja jest prawidłowa, to efekty widać od razu – zapewniła. A sami rodzice przyznają, że jest im o wiele łatwiej np. nakarmić dziecko, ubrać je, wykąpać, bawić się z nim, a dziecko jest mniej drażliwe.

To pierwszy tego typu program realizowany w Polsce, a pomoc świadczona jest bezpłatnie. W pierwszym etapie przez 2 lata projekt pilotażowy obejmie tylko województwo łódzkie. Docelowo jednak planowane jest nawiązanie współpracy i wymiana doświadczeń z różnego rodzaju organizacjami, aby objąć działaniem programu całą Polskę.

Patronat honorowy nad programem „Otulinka” objęli: Minister Zdrowia, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej, wojewoda łódzki, marszałek województwa łódzkiego oraz prezydent Łodzi. Ambasadorką programu jest aktorka Anita Sokołowska.

Nowo powstały ośrodek jest kolejnym elementem stworzonego przez Fundację Pomocy Dzieciom „Kolorowy Świat” Centrum działającego w Łodzi już od kilkunastu lat. Do Kolorowej Szkoły oraz Kolorowego Przedszkola prowadzonego przez Fundację uczęszcza 85 uczniów, a z Dziennego Oddziału Rehabilitacji oraz Wczesnego Wspomagania Rozwoju tygodniowo korzysta ok. 250 dzieci.