Zespół Gillesa De La Tourette'a

ZESPÓŁ GILLESA DE LA TOURETTE’A:
- Zespół Gillesa de la Tourette’a jest chorobą tikową. Pojawia się nagle między 2. a 15. rokiem życia – najczęściej u dzieci w wieku 7 lat. Dziecko staje się nadpobudliwe ruchowo, ma tiki. Często powtarza wyrazy (ten objaw to tzw. perseweracje), lub wypowiada wulgaryzmy (koprolalia). Malec nie jest w stanie nad tym zapanować. Jednak – ze względu na specyfikę objawów – rodzice często uważają, że dziecko jest po prostu krnąbrne i niegrzeczne. Nie podejrzewają, że są to objawy choroby;
NA ZESPÓŁ TOURETTE'A CZĘŚCIEJ CHORUJĄ CHŁOPCY:
Niekiedy zespół Tourette'a występuje rodzinnie. Jednak jak dotąd nie udało się ustalić zmian genetycznych leżących u podstaw tego schorzenia. Jest ono trzykrotnie częstsze u chłopców niż u dziewczynek. Na zespół Tourette'a choruje się zazwyczaj do końca życia. Czasem pojawiają się krótkie okresy remisji (ustępowania objawów choroby).
PRZYCZYNY:
- Na zespół Tourette’a częściej zapadają chłopcy niż dziewczynki, przy czym nie wiadomo do końca, jakie zmiany genetyczne i w jaki sposób go powodują. Choroba ujawnia się gwałtownie pomiędzy 2. a 15. rokiem życia, najczęściej w wieku 7 lat. Osoba z zespołem Tourette'a ma 50% szansy na przekazanie choroby swojemu potomstwu. Jednak odziedziczenie genetycznej skłonności do choroby nie jest jednoznaczne z wystąpieniem symptomów. Nawet osoby blisko spokrewnione mogą mieć różne objawy, a ich postaci mogą wahać się od łagodnych do ciężkich. Oprócz czynników dziedzicznych na chorobę wpływają również czynniki środowiskowe. Mimo iż nie wywołują zespołu Tourette'a, mogą przyczyniać się do pogorszenia symptomów. Niekiedy choroba autoimmunologiczna powoduje pojawienie się lub zwiększenie intensywności tików. Konkretne przyczyny wystąpienia zespołu Tourette'a pozostają jednak nadal niewyjaśnione;
OBJAWY:
- Ta choroba tikowa pojawia się zwykle u dzieci między 2. a 15. rokiem życia, choć statystycznie najwięcej zachorowań odnotowuje się w wieku lat 7;
- Cechą charakterystyczną zespołu Gillesa de la Tourette’a jest jednoczesne występowanie tików ruchowych i wokalnych. Te pierwsze to szybkie, nierytmiczne, nawracające mimowolne ruchy – proste lub złożone. Proste (wysuwanie języka, mruganie powiekami) polegają na skurczu jednej grupy mięśni. Złożone obejmują więcej grup mięśni, tworzą sekwencję ruchów i mogą sprawiać wrażenie celowych (plucie, dotykanie drugiej osoby). Czasami przybierają postać gestów obscenicznych lub zachowań autoagresywnych (np. przygryzanie języka);
- Jeśli ktoś słyszał coś o zespole Tourette’a, kojarzy go sobie głównie z przeklinaniem mimo woli, ponieważ o tym tiku wokalnym mówi się najczęściej. Tymczasem występuje on tylko u części chorych. Nie można zatem sprowadzać obrazu choroby do przeklinania. Jej objawem są zawsze także tiki ruchowe, wokalnych zaś jest cały wachlarz – od prostych, jak pochrząkiwanie, krzyczenie, po złożone (występują u 14-20 proc. chorych) polegające na wypowiadaniu słów i całych zdań. Do tej grupy należy przeklinanie, używanie wulgaryzmów (koprolalia), ale także powtarzanie zdań i słów zasłyszanych od innych osób (echolalia) albo własnych wypowiedzi (palilalia);
SPOSOBY LECZENIA:
- Choroba jest nieuleczalna, ale medycyna pomaga z nią funkcjonować za pomocą farmakoterapii, psychoterapii i terapii behawioralnej;
- Walka z tikami nie jest łatwa, bo rozładowują napięcie, ale możliwa. Leczenie zaczyna się od psychoedukacji rodziców i dziecka, polegającej na udzielaniu informacji na temat choroby i jej przebiegu, a także zachęcaniu do ignorowania jej objawów;
- Zwracanie uwagi na tiki tylko je nasila. Potem włącza się metody behawioralne, których głównym celem jest zwiększenie kontroli nad tikami. Uczy się pacjenta, jak opóźniać ich wykonanie albo też zamienić je na inne czynności lub słowa, które są akceptowalne społecznie bądź mniej widoczne. Dopiero gdy te metody okażą się nieskuteczne, a choroba upośledza normalne funkcjonowanie, sięga się po środki farmakologiczne. Nie usuwają przyczyny schorzenia, redukują jedynie jego objawy;
- W przypadku występowania tików o dużym nasileniu zaleca się stosowanie preparatów z grupy neuroleptyków, blokerów receptorów, blokerów kanału wapniowego, klonidyny, leków przeciwdepresyjnych. Niektóre ośrodki w leczeniu zespołu Tourette’a stosują metodę EEG Biofeedback łączącą w sobie elementy psychoterapii i farmakoterapii. W naszym kraju porady można zasięgnąć w Polskim Towarzystwie Syndrom Tourette’a;