Jak pielęgnować pępek noworodka?

Oczyszczanie i osuszanie – te dwie czynności mają kluczowe znaczenie dla gojenia się pępka dziecka. Sprawdź, jak pielęgnować pępek noworodka.
Kikut pępowinowy
Przez całą ciążę noworodek był połączony z mamą za pomocą pępowiny. Pępowinę przecina się tuż po narodzinach dziecka, zaraz jak przestanie tętnić (przy niektórych porodach pozostawia się ją nienaruszoną i czeka się aż sama odpadnie – tutaj dowiesz się więcej na ten temat). Na brzuszku maluszka pozostaje tzw. kikut pępowinowy, który już w czasie pierwszej doby życia wysusza się, obkurcza, a po kilku dniach – odpada. Aby cały ten proces przebiegł sprawnie, potrzebna jest odpowiednia pielęgnacja.
Tuż po narodzinach kikut będzie elastyczny i biało-niebieski. Z biegiem czasu jego wygląd będzie się zmieniał. Z dnia na dzień będzie coraz ciemniejszy, aż w końcu wysuszy się, zrobi się czarny i odpadnie. To ważne, aby obserwować, jak goi się pępek, i wiedzieć, jak o niego zadbać.
Jak dbać o pępek?
Kikut jest bardzo podatny na zakażenia, dlatego zanim odpadnie, wymaga odpowiedniej higieny. Pępek pielęgnujemy na sucho. Raz na dobę oczyszczamy pępek lekko zwilżonym gazikiem lub patyczkiem higienicznym. Ważne jest, aby dokładnie go osuszyć i zapewnić mu dostęp powietrza (nie zaklejajmy go i nie przykrywajmy opatrunkiem).
Starajmy się nie zamoczyć pępka podczas kąpieli. Dbajmy o to, aby był suchy i czysty – wtedy będzie się szybko goił. Mokry pępek bez dostępu powietrza to tylko zachęta dla bakterii. Jeżeli jednak delikatnie zachlapie się w czasie kąpieli (co, naturalnie, może się zdarzyć) – osuszmy go.
Starajmy się też nie zakrywać pępka – aby szybciej się goił, potrzebuje dopływu powietrza. Nie naciskajmy też na niego pieluszką. Jej brzeg trzeba wywinąć tak, aby nie zakrywał gojącego się pępka.
Co ważne, nie można odrywać kikuta, nawet gdy „wisi na włosku”. Pozwólmy, aby odpadł sam.
Pamiętajmy też, aby przed przystąpieniem do pielęgnacji pępka, samemu umyć ręce.
Pomocnymi wskazówkami na temat pielęgnacji pępka może się z nami podzielić położna środowiskowa w czasie tzw. wizyt patronażowych.
Czym przemywać pępek?
Obecnie nie zaleca się już stosowania spirytusu. Udowodniono, że wcale nie pomaga on w szybszym gojeniu się pępka (a nawet go przedłuża) i podrażnia delikatną skórę dziecka. Nie stosujemy też gencjany, pudrów czy kremów – to zbędne i może utrudniać gojenie się rany. Popularnym preparatem, który służy aktualnie do pielęgnacji pępka, jest Octenisept.
Kiedy do specjalisty?
Jeżeli zauważymy przy pępku jakaś wydzielinę, można zebrać ją patyczkiem higienicznym, oczyścić pępek i spryskać Octeniseptem. W czasie gojenia się pępka, kiedy kikut będzie się oddzielał, może pojawić się kilka kropli krwi. To całkowicie normalne. Jeżeli jednak wokół pępka zauważymy duże zaczerwienienie, obrzęk, ropienie, nieprzyjemny zapach, silne krwawienie – skontaktujemy się z położną środowiskową lub pediatrą.
Co dalej?
Kiedy kikut odpadnie, pępek może trochę odstawać. To czy będzie bardziej wypukły, czy wklęsły, nie zależy jednak od tego, jak została przecięta pępowina, lecz od przebiegu procesu gojenia się pępka. Na ogół wystające pępki z czasem się spłaszczają.
Jeżeli w okolicy pępka pojawił się miękki guzek, przeczytaj o przepuklinie pępkowej.