Coś wam powiem, czyli jak dziecko uczy się mówić

Umiejętność komunikowania się za pomocą słów stymuluje rozwój dziecka pomagając mu nawiązać relacje z otoczeniem i zrozumieć świat wokół niego.

• Język pozwala dziecku wyrazić swoje spostrzeżenia, pragnienia i uczucia. Umiejętność mówienia uzależniona jest od pracy: mózgu, narządów mowy oraz narządów słuchu. Umiejętność komunikowania się za pomocą słów stymuluje rozwój dziecka pomagając mu nawiązać relacje z otoczeniem i zrozumieć świat wokół niego. Obserwuj ten aspekt rozwoju dziecka ponieważ trudności z mówieniem mogą być wynikiem np. problemów ze słuchem.
• Pierwsze lata życia to okres, kiedy dziecko bardzo łatwo przyswaja nowe języki, bez względu na stopień ich trudności. Jeżeli jednak z jakiegoś powodu nie nauczy się mówić w ciągu pierwszych kilku lat życia, może mieć duże trudności z nadrobieniem tych zaległości.
• Etap wstępny rozwoju mowy zaczyna się już w brzuchu mamy. Badania pokazują, że dziecko potrafi rejestrować dźwięki docierające przez powłoki brzuszne, jest w  stanie rozpoznać  głos matki, bicie jej serca, a nawet rytm kroków. Co ciekawe, regularne słuchanie tego samego utworu  w czasie ciąży może wpływać relaksacyjnie na dziecko po urodzeniu. 

Rozwój mowy u dziecka można podzielić na 4 okresy: melodii, wyrazu, zdania oraz swoistej mowy dziecięcej.

• Okres melodii (od urodzenia do 1. roku życia) - to faza przygotowawcza w rozwoju mowy. W tym okresie niemowlę komunikuje się za pomocą form wokalnych (takich jak krzyk czy gaworzenie), a także wokalnych (mimika, pantomimika). Dziecko zaczyna reagować na mowę i potrafi rozróżniać jej melodię. Słyszy różnicę między podniesionym tonem a szeptem.
• Okres wyrazu (1- 2 rok życia) -dziecko w tym wieku potrafi już wypowiadać wszystkie samogłoski i większość spółgłosek. Pojawiają się pierwsze wyrazy, takie jak mama, tata,  papa, które początkowo są upraszczane.
• Okres zdania (2-3 rok życia) - mowa dziecka podlega dalszemu doskonaleniu. Pociecha umie już budować proste, kilkuwyrazowe zdania. Używa rzeczowników i czasowników, ale jeszcze w złych przypadkach. Często nie potrafi też jeszcze wyartykułować wszystkich głosek.
• Okres swoistej mowy dziecka (3-7 rok życia) -  zasób słownictwa malucha jest naprawdę bogaty, mimo to nadal popełnia wiele charakterystycznych błędów. Skraca wyrazy, opuszcza sylaby, przestawia głoski i tworzy neologizmy. Koniec rozwoju mowy przypada zwykle na 6-7 rok życia, choć nie jest to regułą. 

Jak wspomóc rozwój mowy dziecka?

Rodzice mogą samodzielnie stymulować rozwój mowy swojego dziecka. Istnieje kilka bardzo prostych sposobów:

• Czytaj dziecku książeczki, pokazując jednocześnie ilustracje. Upewnij się, że rozumie wszystkie wyrazy, zadając mu pytania. Zachęć malucha do śpiewania i recytowania wierszyków, fajnym pomysłem może być wykorzystanie interaktywnych gier i aplikacji.
• Ćwicz z dzieckiem narządy mowy. Gimnastyka buzi i języka wspomaga poprawne wymawianie głosek. Większość nieprawidłowości w wymowie wynika z niedbalstwa, a nie wad wymowy. Kilkuminutowe ćwiczenia w formie zabawy to świetny trening dla malucha.
• Zapewnij kontakt z rówieśnikami. Nic tak nie stymuluje rozwoju dziecka jak możliwość wchodzenia w interakcje z innymi uczestnikami życia społecznego. Nie ważne czy będzie to przedszkole, plac zabaw, czy klubik dziecięcy. Dzięki takim formom spędzania wolnego czasu dziecko nauczy się rozwiązywać konflikty i znacznie poszerzy zasób słownictwa.
• Nie zapominaj o ćwiczeniach słuchowych. Prawidłowa ocena i klasyfikacja dźwięków umożliwia ich późniejszą produkcję. Ważne, aby ćwiczenia miały formę atrakcyjną dla dziecka, możesz na przykład wykorzystać płyty CD z nagraniami różnych dźwięków.