Awans zawodowy w pytaniach i odpowiedziach cz. 2

Witam,
Dzisiaj zajmiemy się pytaniem dotyczącym metod aktywizujących:
Jakie metody aktywizujące stosujesz na swoich zajęciach?
Odpowiedź: Metoda projektu, zabawy rozwijające twórcze myślenie, zabawy z chustą animacyjną, mapa skojarzeń, kosz i walizka, drama, fabryka pomysłów, 6x6x6, drzewo decyzyjne, portfolio, dyskusja panelowa, metaplan, metoda Montessori, metoda symulacyjna, rybi szkielet, śnieżna kula. 

Jakie metody prowadzenia zajęć wydają Ci się najbardziej efektywne? 

Odpowiedź: Tu przede wszystkim trzeba się wykazać znajomością metod pracy, mogą to być: 

Typowe metody podające (metody asymilacji wiedzy) to: 

- Wykład informacyjny 

- Pogadanka 

- Opowiadanie 

- Prelekcja 

- Anegdota 

- Odczyt 

- Objaśnienie lub wyjaśnienie. 

Stosowane w nauczaniu metody problemowe to: 

- wykład problemowy 

- wykład konwersatoryjny 

- klasyczna metoda problemowa 

metody aktywizujące: 

- metoda przypadków 

- metoda sytuacyjna 

- inscenizacja 

- gry dydaktyczne 

- seminarium 

- dyskusja dydaktyczna. 

Dyskusja: 

- związana z wykładem 

- okrągłego stołu 

- wielokrotna 

- burza mózgów 

- panelowa 

- metaplan 

Metody eksponujące: 

- film 

- sztuka teatralna 

- ekspozycja 

- pokaz połączony z przeżyciem. 

Metody praktyczne: 

- pokaz 

- ćwiczenia przedmiotowe 

- ćwiczenia laboratoryjne 

- ćwiczenia produkcyjne 

- metodę projektów 

- metodę przewodniego tekstu. 

Oczywiście, stosowane metody wiążą się z metodyką nauczanego przedmiotu i wiekiem uczniów, z którymi pracujemy. 

Czym charakteryzują się aktywizujące metody nauczania? Omów jedną z nich. 

Odpowiedź: Metody aktywizujące to grupa metod nauczania, które charakteryzuje to, że w procesie kształcenia aktywność uczniów przewyższa aktywność nauczyciela. Stosowanie metod aktywizujących w procesie dydaktycznym sprzyja pogłębieniu zdobytej wiedzy, jej operatywności i trwałości. Dzieci muszą myśleć podczas wykonywania podjętych działań. Angażują się emocjonalnie; są aktywne w sferze percepcyjnej, ruchowej, werbalnej i emocjonalno- motywacyjnej. Wykorzystując metody aktywne, uczymy dzieci właściwych stosunków międzyludzkich, zrozumienia, tolerancji. W trakcie przeprowadzania zajęć z wykorzystaniem metod aktywnych należy pamiętać o kilku zasadach: 

 Nie wykluczamy nikogo z zabawy, dlatego, że czegoś nie wie lub nie potrafi. 

 Nie dzielimy uczniów na lepszych gorszych. 

 Jeżeli ktoś nie ma ochoty się bawić, nie zmuszamy go. 

 Nauczyciel także uczestniczy w zabawie. 

 Każdy ma prawo do popełniania błędów. 

Rodzaje aktywności: 

 emocjonalna - jako motywacja i przeżywanie, 

 intelektualna - jako myślenie 

 sensomotoryczna – jako przestrzeganie i działanie, 

 werbalna – jako wypowiadanie swoich myśli; 

Jakie stosujesz metody rozwijające twórcze myślenie? 

Odpowiedź: Z pewnością trzeba tu powiedzieć o sytuacjach problemowych, w których uczniowie szukają rozwiązania. Jest szereg zabaw i gier, które rozwijają twórcze myślenie u dzieci i młodzieży, np.: 

- Co to jest? Do zabawy przygotowujemy ilustrację przedstawiającą choinkę. Pokazujemy uczniom niewielki fragment ilustracji, pozostałą część zakrywając kartką papieru. Dzieci próbują odgadnąć, co przedstawia ilustracja. Nauczyciel stopniowo odkrywa coraz większy fragment obrazka, aż do momentu rozwiązania zagadki. Zabawa jest wstępem do dalszej części zajęć. 

- Gwiazda skojarzeń. Nauczyciel na tablicy zapisuje hasło główne: np. Boże Narodzenie. Uczniowie kolejno (mogą odpowiadać chętne osoby wskazywane przez nauczyciela) podają wszelkie skojarzenia. Pamiętać należy, że po pierwszej fazie ogromnej liczby pomysłów następuje cofnięcie, stagnacja. Wtedy należy zapewnić dzieciom nieco czasu, a zabawa ponownie zacznie się rozwijać. Skojarzenia możemy zapisywać na tablicy, wokół hasła głównego. Być może niektóre skojarzenia zaskoczą nas. Nie należy wówczas prosić o uzasadnienie, ponieważ skojarzenia wynikają również z przeżyć i doświadczeń, które nie zawsze są przyjemne. 

- zabawa „Co może być…” Nauczyciel zadaje pytanie: Co może być np. świąteczne? Zadanie polega na wygenerowaniu przez uczniów jak największej liczby pomysłów, w myśl zasady: Ilość rodzi jakość. W tym przypadku również należy pamiętać, że po pierwszej fazie ogromnej liczby pomysłów następuje stagnacja. Wtedy należy zapewnić dzieciom nieco czasu, a zabawa ponownie zacznie się rozwijać. Oczywiście tempo i liczba pomysłów zależna jest także od stopnia wdrożenia dzieci do zadań tego rodzaju. W tym miejscu przytoczę przykładowe odpowiedzi: 

- ubranie 

- strój 

- atmosfera 

- wygląd 

- dzień 

- nastrój 

- stół 

- kartka 

- program 

- okres 

- czas 

- prezent 

- życzenia 

- stroik 

- jajko 

- zajączek 

- wystrój 

- goście 

- obrus 

- ozdoby 

- potrawy 

- obiad 

- barszcz 

- karp 

- wystawa 

- akademia 

- spotkanie 

- porządki 

- zakupy 

- przygotowania 

- plany 

- tradycje 

- zwyczaje 

- upominki 

- wizyta 

- garnitur 

- zabawa „Jaka, jaki może być…” Jaka może być np. pogoda? Oto przykładowe odpowiedzi uczniów klasy III: 

- dobra pogoda 

- letnia pogoda 

- słotna pogoda 

- pogoda deszczowa 

- pogoda słoneczna 

- sprzyjająca pogoda 

- odpowiednia pogoda 

- pogoda pod psem 

- pogoda jak z bajki 

- pogoda – marzenie 

- wymarzona pogoda 

- wspaniała pogoda 

- kiepska pogoda 

- fantastyczna pogoda 

- plażowa pogoda 

- wietrzna pogoda 

- śnieżna pogoda 

- zabawa „Co robi…?” Zabawa polega na wygenerowaniu jak największej liczby odpowiedzi na pytanie: Co robi np. wiatr? Przykładowe odpowiedzi: 

- wieje 

- szumi 

- gwiżdże 

- świszczy 

- śpiewa 

- dmie 

- duje 

- gnie drzewa 

- zrywa dachy 

- unosi listki 

- niszczy 

- chłodzi 

- płacze 

- omiata 

- porywa 

Starsze dzieci mogą powiedzieć, co robi zima, jesień itp. W ten sposób doskonalimy elaborację, czyli staranność myślenia. 

- zabawa „Sto zalet, sto wad” Zadaniem uczniów jest wymienić jak najwięcej zalet tego, że np. jest lato. Potem szukają wad. 

- „Burza mózgów” Dobrze znana również jako Fabryka pomysłów. 

- zabawa „Jak inaczej wykorzystasz…” Uczniowie szukają sposobu na nietypowe wykorzystanie wskazanego przez nauczyciela przedmiotu. 

- zabawa „Tak, nie” Uczniowie mają za zadania odgadnąć, jakie zwierzę (rzecz, roślinę) ma na myśli nauczyciel. Trudność polega na ty, że nauczyciel odpowiada na pytania wyłącznie tak lub nie. Zabawa uczy trafnego formułowania pytań, uważnego słuchania innych i gromadzenia informacji. 

- rebusy 

- zagadki 

Jakie metody i formy pracy stosujesz w trakcie prowadzenia zajęć. Podaj rezultaty. 

Odpowiedź: Każdy z nas preferuje inne metody pracy, więc tylko je przypomnę: 

- metoda podająca (wykład, pogadanka, opowiadanie prelekcja) 

- metody problemowe 

- metody eksponujące 

- metody programowane 

- metody praktyczne 

Formy: 

1. Praca indywidualna 

2. Praca zbiorowa: 

- praca w grupach 

- praca z całą klasą 

Warto pamiętać, że formy i metody pracy dobieramy do konkretnego zadania realizowanego podczas zajęć. Każda z nich na swój sposób jest potrzebna i spełnia swoją rolę, zależnie także czy wprowadzamy, utrwalamy lub sprawdzamy wiadomości. Odpowiadając na pytanie odniosłabym się właśnie to tej kwestii i opowiedziałabym o wybranych metodach. 

Jakie metody najczęściej stosujesz w pracy z dziećmi? Jakie metody uważasz za najskuteczniejsze? 

Odpowiedź: Najskuteczniejsze są metody aktywizujące np. 

- Pedagogika zabawy Klanza 

- Metoda Dobrego Startu 

- Metoda Carla Orffa 

- Metoda gimnastyki twórczej Rudolfa Labana 

- Sztuka składania papieru Origami 

- Zabawy badawcze, doświadczenia, obserwacje przyrodnicze 

- Gimnastyka rytmiczna A. i M. Kniessów 

- Burza mózgów 

- Pantomima 

- Teatrzyk kukiełkowy 

- Kinezjologia Edukacyjna Paula Dennisona 

- Mapa pojęciowa 

- Metoda projektu 

- Drama 

- Gry planszowe 

- Ruch rozwijający V. Sherborne 

Jakie znasz metody stymulowania wyobraźni i myślenia twórczego? 

Odpowiedź: Wymieniłabym tu: 

- stymulowanie i rozwijanie wrażliwości wzrokowej, słuchowej i dotykowej; 

- rozwijanie spostrzegawczości; 

- kształtowanie umiejętności świadomej obserwacji rzeczy, zjawisk i ludzi; 

- stymulowanie umiejętności odkrywania, formułowania i rozumienia problemów; 

- rozwijanie koncentracji uwagi; 

- stymulowanie wyobraźni twórczej. 

- rozwijanie zaciekawienia problemami wymagającymi niestandardowego podejścia; 

- rozwijanie i przekształcanie spontanicznej motywacji poznawczej w motywację świadomą, niezbędną do podejmowania dłuższych wysiłków poznawczych, fizycznych i artystycznych; 

- kształtowanie umiejętności wyrażania własnych potrzeb, poglądów, zainteresowań; 

- pomoc w pokonywaniu barier hamujących aktywność poznawczą: nieśmiałość, obawy przed nieznanym, trwogi przed arcydziełem, antytwórczych przekonań 

- kształtowanie umiejętności odkrywania, rozpoznawania i wyrażania uczuć i emocji; 

- pomoc w rozumieniu własnych i cudzych uczuć. 

Pomagają temu następujące techniki: 

- „Sztafeta” – ćwiczenie to polega na uzupełnianiu pomysłów poprzednika o nowe elementy, 

- „Język ciała” – wyrażanie przy pomocy ruchów ciała nastroju, czynności, 

- „Obora” – polega na naśladowaniu głosem zwierząt, 

- „Improwizacja muzyczna”, 

- „Burza pytań” – polega na nieskrępowanym zadawaniu pytań, 

- „Co mnie dziwi?”, 

- „Co chciałbym wiedzieć?”, 

- „Inwentarz potrzeb” – polega na wyrażaniu swoich oczekiwań wobec danego obiektu, 

- „Archiwum” – wyszukiwanie rzeczy według kryteriów, np. białe, białe i miękkie, itp. 

- „Bricolage” – tworzenie rzeźby z narzuconego tworzywa lub ułożenie historyjki zawierającej dane słowa, 

- „Co by było, gdyby...”, 

- „Rysowanie pojęć abstrakcyjnych”, 

- „Łańcuch obrazów” 

- „Łańcuch skojarzeń” 

- „Gwiazda skojarzeń” 

- „Sto zalet, sto wad”. 

Warto przed egzaminem szerzej poczytać o tych metodach. 

Z pozdrowieniami 

Patrycja