Rak pochwy – informacje dla pacjentek

Przedstawiono informacje dla pacjentek dotyczące rzadkiego nowotworu narządu rodnego, jakim jest pierwotny nowotwór pochwy.

Rak pochwy jest jednym z najrzadziej występujących nowotworów u kobiet i stanowi on ok. 1-2% wszystkich nowotworów złośliwych narządu rodnego. W zdecydowanej większości jest to rak płaskonabłonkowy. Rzadziej występuje rak gruczołowy, czerniaki czy mięsaki. Wiek chorych z rakiem pochwy jest dość zróżnicowany w zależności od typu histopatologicznego nowotworu; od wczesnego dzieciństwa do późnej starości. Najczęściej występujący rak płaskonabłonkowy występuje głównie u kobiet starszych. Jest on stosunkowo późno wykrywany i często w momencie rozpoznania daje już przerzuty do węzłów chłonnych.

Najczęściej rak przyjmuje postać twardego, nieregularnego guzka, który szybko rozpada się i tworzy owrzodzenie. Raki pochwy charakteryzują się szybkim wzrostem i naciekaniem sąsiednich narządów.

Pierwsze objawy choroby pojawiają się stosunkowo późno. Początkowo mogą występować tylko upławy koloru popłuczyn mięsnych, później krwisto-ropne. U części chorych mogą pojawić się krwawienia podczas oraz po stosunku a także po oddaniu stolca. Z czasem pojawiają się problemy z oddawaniem moczy, uczucie parcia, utrata masy ciała oraz w okolicy obrzęk sromu. Gdy choroba jest znacznie zaawansowana mogą pojawić się przetoki (połączenia miedzy różnymi narządami, które w normalnych warunkach nie są ze sobą połączone) np. miedzy pochwą a odbytem, między pochwą a pęcherzem moczowym lub przetoki do skóry. Bóle w przypadku tego nowotworu pojawiają się stosunkowo późno.

Przyczyna rozwoju raka pochwy nie jest nadal do końca poznana. Prawdopodobnie rak może rozwijać się w wyniku przewlekłego działania czynników uszkadzających i drażniących. Do czynników, które mogą zwiększać ryzyko jego wystąpienia zalicza się m.in. przewlekłe, nieleczone stany zapalne, urazy okołoporodowe oraz wypadanie ścian pochwy. U części chorych rak pochwy współwystępuje z rakiem szyjki macicy lub sromu. Nowotwór w zależności od tego, w której części pochwy jest zlokalizowany daje przerzuty do różnych grup węzłów chłonnych, a lokalizacja jest jednym z czynników mających wpływ na wybór metody leczenia.

Nowotwór jest rozpoznawany najczęściej przypadkowo i często jest już znacznie zaawansowany. Zmiany przednowotworowe są bezobjawowe i są zwykle wykrywane przypadkowo. Tylko regularne kontrole ginekologiczne połączone z badaniem ginekologicznym mogą pozwolić na wykrycie choroby we wczesnym stopniu zaawansowania. Zmiany wykryte podczas badania ginekologicznego muszą zostać zweryfikowane w badaniu histopatologicznym. Konieczne jest pobranie wycinka z miejsc podejrzanych.

Obecnie podstawową metodą leczenia raka pochwy jest radioterapia natomiast leczenie chirurgiczne samodzielne lub połączone z radioterapią jest stosowane tylko w wybranych przypadkach. Najczęściej z powodu późnego rozpoznania raka pochwy i ograniczonych możliwości leczenia rokowanie dla chorych jest poważne.