Nauczyciel WDŻ tylko na umowę o pracę

W szkole prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego nauczyciel może zostać zatrudniony jedynie na podstawie umowy o pracę. Nawet jeżeli chodzi o przedmioty o niewielkiej liczbie godzin - pisze Joanna Lesińska w serwisie Prawo Oświatowe.

Jak powinna być sporządzona umowa z nauczycielem doradztwa zawodowego czy wychowania do życia w rodzinie? Nauczyciel miałby do zrealizowania określoną liczbę godzin, np. 20 (2 oddziały po 10 godz. /rok szk.) czy 14 godz. i tylko w takiej roli występowałby w szkole. Jak - w ewentualnej umowie - zagwarantować sobie zrealizowanie przydzielonych godzin - ,,co do jednej"? Czy umowa zlecenie lub umowa o dzieło mogłyby tu mieć zastosowanie?

Odpowiedź
W szkole prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego nauczyciel może zostać zatrudniony jedynie na podstawie umowy o pracę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z 26.01.1982 r. - Karta Nauczyciela - dalej KN, stosunek pracy w szkole prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego nawiązuje się na podstawie umowy o pracę lub mianowania. W związku z tym niedopuszczalne jest zatrudnienie nauczyciela samorządowej szkoły na podstawie umowy cywilnoprawnej. 

Ponieważ przepis art. 10 ust. 1 KN nie jest stosowany w szkołach publicznych prowadzonych przez niesamorządowe osoby prawne oraz przez osoby fizyczne, a także w szkołach niepublicznych, co wynika z art. 91b ust. 2 KN, tylko w tych szkołach dopuszczalne jest zatrudnienie nauczyciela na umowę cywilnoprawną z prawem do wynagrodzenia tylko za zrealizowane faktycznie godziny - art. 627, art. 735 w zw. z art. 750 ustawy z 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny. Z kolei w umowie o pracę niedopuszczalne jest wyłączenie uprawnienia nauczyciela do wynagrodzenia za okresy nieświadczenia pracy, przewidziane w obowiązujących regulacjach za czas niewykonywania pracy - art. 91c ust. 1 KN w zw. z art. 80 ustawy z 26.06.1974 r. - Kodeks pracy - dalej k.p, co oznacza, że zastrzeżenie zapłaty wynagrodzenia tylko za wykonaną pracę będzie nieważne (art. 18 § 1 i 2 k.p.). Bez względu na wymiar oraz ewentualny okres zatrudnienia, nauczyciel może m.in. korzystać ze zwolnień lekarskich, innych odpłatnych zwolnień od pracy, czy jest uprawniony do wynagrodzenia za dni, w które zgodnie z organizacją pracy szkoły nie odbywają się zajęcia dydaktyczne i za gotowość do pracy w razie wyjść i wyjazdów uczniów na wycieczki, itp. (art. 81 § 1 k.p.)

Zarówno zajęcia z doradztwa zawodowego (w wymiarze co najmniej 10 godzin w roku szkolnym), jak i wychowania do życia w rodzinie - 14 godzin, w tym po 5 godzin z podziałem na grupy dziewcząt i chłopców, co dla nauczyciela oznacza obowiązek zrealizowania 19 godzin w ciągu roku szkolnego w jednej klasie - § 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12.08.1999 r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego są organizowane poza tygodniowym limitem godzin określonym dla klas szkół poszczególnych typów w załącznikach do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 28.03.2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół, w związku z tym o terminie ich realizacji decyduje dyrektor szkoły. Organ prowadzący określa zasady rozliczania tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli, dla których ustalony plan zajęć jest różny w poszczególnych okresach roku szkolnego oraz ustala wymiar pensum doradcy zawodowego (art. 42 ust. 7 pkt 1 i 3 KN).

W przypadku, gdy w szkole zachodzi potrzeba zastępstwa za nieobecnego nauczyciela lub zaistnieje potrzeba wynikająca z organizacji nauczania, nauczyciel może zostać zatrudniony na czas określony (art. 10 ust. 7 KN), w którym dyrektor planuje przeprowadzenie z uczniami obowiązkowych godzin zajęć z uczniami, uwzględniając występujące w tym czasie ewentualne okresy, w których zgodnie z organizacją szkoły nie odbywają się zajęcia dydaktyczne – np. na okres odpowiednio 19 lub 20 tygodni z realizacją po 1 godzinie tygodniowo.

Gdyby w tym czasie nauczyciel nie zdążył zrealizować liczby godzin zajęć, które muszą zostać przeprowadzone z uczniami, a nie ma możliwości zorganizowania zastępstwa doraźnego, nauczyciel może zostać zatrudniony na dalszy czas określony w oparciu o art. 10 ust. 7 KN lub można zwiększyć jego wymiar pensum. Jeśli natomiast nauczyciel zostanie zatrudniony na czas nieokreślony, wymiar pensum nauczycieli należy uśrednić dla całego okresu roku szkolnego, co oznacza zatrudnienie w wymiarze niższym niż 1 godzina tygodniowo z uwzględnieniem zasad określonych przez organ prowadzący.