Wolontariat w szkole należy sformalizować

Aby skorzystać z usług wolontariusza w szkole, należy w pierwszej kolejności zawrzeć z nim porozumienie, w którym określony zostanie zakres świadczeń, sposób ich realizacji i jej czas - pisze Michał Łyszczarz w "Dyrektorze Szkoły".

Jeżeli świadczenia wykonywane są przez okres dłuższy niż 30 dni, porozumienie powinno być sporządzone na piśmie (zob. wzór 1, s. 53). Ponadto na żądanie wolontariusza dyrektor szkoły jest obowiązany potwierdzić na piśmie treść porozumienia oraz wydać pisemne zaświadczenie (zob. wzór 2) o wykonaniu i zakresie świadczeń (art. 44 ust. 2 u.d.p.p.w.). Może również na jego prośbę przedłożyć pisemną opinię o wykonaniu świadczeń przez wolontariusza (art. 44 ust. 3 u.d.p.p.w.).
Porozumienie z wolontariuszem ma charakter umowy cywilnoprawnej, zatem może zawierać praktycznie dowolne zapisy, wskażmy jednak kilka podstawowych, które zgodnie z przywołanymi przepisami ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie zawierać powinno:
- zakres obowiązków wolontariusza oraz sposób ich wykonania;
- miejsce wykonywania wolontariatu, w szczególności, czy czynności te mają być wykonywane osobiście, czy też np. zdalnie, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej (e-wolontariat);
- czas, w którym obowiązki wolontariusza będą wykonywane;
- zasady rozwiązania porozumienia;
- inne elementy porozumienia, np. określające, czy wolontariuszowi przysługują środki ochrony indywidualnej.

W odniesieniu do tego ostatniego punktu pamiętajmy, że zgodnie z art. 45 ust. 1 u.d.p.p.w. korzystający z usług wolontariusza ma obowiązek:
a) informować go o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa związanym z wykonywanymi świadczeniami oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami;
b) zapewnić mu, na dotyczących pracowników zasadach określonych w odrębnych przepisach, bezpieczne i higieniczne warunki wykonywania przez niego świadczeń, w tym – w zależności od rodzaju świadczeń i zagrożeń związanych z ich wykonywaniem – odpowiednie środki ochrony indywidualnej;
c) pokrywać, na dotyczących pracowników zasadach określonych w odrębnych przepisach, koszty podróży służbowych i diet.

Ponadto wolontariuszowi, który wykonuje świadczenia przez okres nie dłuższy niż 30 dni, dyrektor szkoły lub placówki zobowiązany jest zapewnić ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków. A jeśli świadczenie to trwa dłużej, wolontariuszowi przysługuje zaopatrzenie z tytułu wypadków przy wykonywaniu świadczeń na podstawie ustawy z 30.10.2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 737). Wolontariusz jest objęty tym zaopatrzeniem od momentu zawarcia porozumienia, wobec czego dyrektor nie ma już obowiązku zapewnienia mu wspomnianego wcześniej ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków przez okres pierwszych 30 dni. W razie wypadku związanego ze świadczeniem wolontariusz może starać się o odszkodowanie w podobny sposób jak pracownicy, którzy ulegli wypadkowi w pracy. Niezbędne jest jednak udowodnienie, że wypadek miał związek właśnie z wykonywaniem zadań w ramach wolontariatu.

Dyrektor może również ubezpieczyć wolontariusza od odpowiedzialności cywilnej – przyda się w sytuacji, gdy błędy wolontariusza doprowadzą do powstania szkody materialnej.

Jeśli wolontariuszami są uczniowie naszej szkoły, pracujący np. w schronisku dla zwierząt czy też innej szkole, wówczas obowiązują ich dokładnie takie same zasady odbywania wolontariatu. Oznacza to konieczność zawarcia z nimi porozumienia oraz objęcia ubezpieczeniem. Oczywiście w przypadku, gdy korzystającym z usług jest inna jednostka, to właśnie jej dyrektor lub inna osoba reprezentująca zawiera porozumienie z wolontariuszem.