Rehabilitacja wcześniaków metodą Vojty

Rehabilitacja wcześniaków metodą Vojty ma na celu wyrównać ich szanse i wykształcić prawidłowe wzorce ruchowe. Dzieci urodzone przed terminem nie mają bowiem łatwego startu w życie. Ich układ nerwowy jest niedojrzały, więc maluch z trudnością nabywa umiejętności, które innym niemowlętom nie stwarzają żadnych problemów. Mogą mieć kłopoty z napięciem mięśniowym, przewracaniem się na bok, siadaniem i wstawaniem.

Na czym polega metoda Vojty?

Vaclaw Vojta, czeski neuropediatra, długie lata przyglądał się ruchom i zachowaniom dzieci z porażeniem mózgowym. To doświadczenie doprowadziło go do ciekawych wniosków, które stanowią podstawę stosowanej powszechnie na świecie metody rehabilitacyjnej: neurokinezjologicznej koncepcji diagnostyczno-terapeutycznej, nazywanej od nazwiska twórcy metodą Vojty. Co takiego niezwykłego odkrył?

Na podstawie obserwacji stwierdził, że choć rozwój każdego dziecka jest bardzo indywidualny, to istnieje pewien „odgórnie” ustalony program, tkwiący w naszych genach. Zgodnie z tym programem nabywamy kolejne umiejętności w określonej kolejności. Najpierw uczymy się unosić główkę, dopiero później zaczynamy siadać, raczkować, a na końcu samodzielnie chodzić. U malucha z uszkodzonym bądź niedojrzałym ośrodkowym układem nerwowym, a więc m.in. u wcześniaków, program ten nie może być realizowany. Maluch wykształca i – jeśli rehabilitacja nie zostanie podjęta – utrwala nieprawidłowe wzorce ruchowe, a do pewnego etapu rozwoju motorycznego po prostu nie dociera, z uwagi na fakt, że nie opanował wcześniejszych, niezbędnych umiejętności. Nie zacznie więc chodzić, jeśli wcześniej nie nauczy się np. prawidłowego wzorca siadania i wstawania.

Według Vojty rozwiązaniem jest odpowiednia stymulacja określonych sfer na ciele dziecka, która umożliwia odblokowanie właściwego schematu. Jak możemy przeczytać w publikacji Postępowanie neurostymulacyjne u dzieci z zaburzeniami funkcji układu nerwowego: „Dziecku, które spontanicznie nie potrafi się poruszać, wykonywana stymulacja pozwala: wykonać ruch zbliżony do prawidłowego (…), odczuć wykonywany ruch, poprzez powtarzalność utrwalić prawidłowy wzorzec danego ruchu, który po pewnym czasie może być wykonany samodzielnie”.