PCOS a ciąża, czyli problemy z jajnikami
PCOS, czyli zespół policystycznych jajników (ang. Polycystic Ovary Syndrome) to jedna z najczęstszych przyczyn problemów z zajściem w ciążę oraz niepłodności. Jego diagnoza to jednak nie wyrok – podjęcie leczenia i zmiany stylu życia mogą dać duże szanse na to, by zostać mamą.
Co to jest?
PCOS (określany też jako wielotorbielowatość) to zaburzenie endokrynne, będące najczęstszym zaburzeniem hormonalnym u kobiet w wieku rozrodczym oraz jedną z najczęstszych przyczyn zaburzeń owulacji. Cały czas trwają badania nad przyczynami tego schorzenia, specjaliści twierdzą jednak, że ma ono podłoże genetyczne. Jego przyczyn można doszukiwać się także w otyłości, insulinooporności, przyjmowaniu syntetycznych estrogenów (antykoncepcja hormonalna), czy w zanieczyszczeniach środowiska.
Na ogół kobiety z zespołem policystycznych jajników mają zaburzoną gospodarkę hormonalną. W jej wyniku na stałe lub okresowo nie dochodzi do owulacji. W wyniku tego nie wzrasta ilość progesteronu we krwi, co prowadzi do nieregularnych miesiączek. Przy PCOS nieprawidłowe działanie hormonów uniemożliwia dojrzewanie komórki jajowej i pęknięcie pęcherzyka Graffa, czyli tym samym nie dochodzi do uwolnienia komórki jajowej do jajowodu. Oznacza to, że w jajniku nie powstaje ciałko żółte, a w miejscu zgromadzonych pęcherzyków tworzą torbiele.
Do tego wszystkiego zaburzenie równowagi hormonalnej prowadzi jeszcze do nadmiernego wytwarzania męskich hormonów płciowych przez jajniki (tzw. androgeny), co prowadzi do powstania m.in. takich objawów jak nadmierne owłosienie (tzw. hirsutyzm). U kobiet z PCOS zauważa się podwyższony poziom LH (hormon luteinizujący) i obniżony poziom FSH (hormon folikulotropowy), co powoduje zaburzenie wzrostu i dojrzewania pęcherzyków płciowych.
Objawy
Najpopularniejsze objawy PCOS to brak miesiączki lub nieregularne miesiączki, bolesny PMS, ból miednicy, nadmierna skłonność do tycia (zwłaszcza w talii), trądzik, wypadanie włosów (zakola, łysienie plackowate), nadmierny porost włosów (owłosienie na twarzy, rękach, nogach, plecach, wąsik), przyciemniona skóra (na dłoniach, stopach, szyi, w zgięciach), huśtawki nastrojów, problemy z zajściem w ciążę, cysty na jajnikach widoczne podczas USG.
Wystąpienie objawów może mieć różne nasilenie. PCOS może być zdiagnozowany także u kobiet, które nie doświadczają typowych dolegliwości (np. u szczupłych i nie mających zaburzeń miesiączkowania). Część kobiet zmagających się z tym zaburzeniem nie ma powyższych objawów, dlatego tak ważne są regularne badania.
Warto też wspomnieć, że występowanie tych objawów nie zawsze musi oznaczać PCOS (np. trądzik i nieregularne miesiączki są normalną sytuacją u nastolatek). Jeśli jednak zauważamy u siebie kilka razem występujących objawów, warto skonsultować to ze specjalistą.
PCOS a ciąża
PCOS to powszechna przyczyna zaburzeń płodności. U 70–80% kobiet, u których stwierdza się zaburzenia owulacji, występuje PCOS. To także jedna z najczęstszych przyczyn niepłodności. U części kobiet z PCOS owulacja może pojawiać się regularnie, nieregularnie bądź w ogóle nie występować. Może się także okazać, że u kobiet, które mają regularną miesiączkę, owulacja nie występuje. I odwrotnie – owulacja może występować, pomimo braku krwawienia. PCOS często bywa wykrywany właśnie wtedy, gdy od jakiegoś czasu bezskutecznie staramy się o dziecko. Kobiety z zespołem policystycznych jajników mogę być też narażone na ryzyko poronienia.
Wczesna diagnoza i rozpoczęcie leczenia daje szanse na ciążę i urodzenie dziecka. Objawy PCOS nasilają się z wiekiem, dlatego kobietom z tym schorzeniem często zaleca się zajście w ciążę przed 25 rokiem życia. Wiele kobiet z PCOS nie ma trudności w donoszeniu ciąży.
Diagnostyka
Często kobiety w pierwszej kolejności zaczynają walczyć ze skutkami PCOS takimi jak otyłość, trądzik czy wypadanie włosów, nie szukając źródła tych problemów. Aby dojść do przyczyn, potrzebne są odpowiednie badania.
Podstawowymi zaleceniami przy podejrzeniu PCOS jest badanie poziomu hormonów we krwi (FSH, LH, poziom testosteronu, poziom prolaktyny, hormony tarczycy) oraz badanie ginekologiczne (USG).
W przypadku badań hormonów ważne jest w jakim dniu zostaną wykonane badania (1-3 dzień cyklu: FSH, LH, testosteron; 20-22 dzień cyklu: progesteron, prolaktyna).
Ponieważ przyczyną PCOS może być również insulinooporność, warto zrobić także badania laboratoryjne: krzywą cukrową, krzywą insulinową, wskaźnik HOMA-IR.
Z PCOS mogą być powiązane takie nieprawidłowości jak: podwyższony poziom LH przy prawidłowym poziomie FSH, podwyższony poziom androgenów; wysoki poziom testosteronu i androstendionu, obniżony poziom globuliny wiążącej hormony płciowe (SHBG), DHEA w normie lub podwyższone (30%), podwyższony poziom insuliny, nieprawidłowa tolerancja glukozy, podwyższony poziom prolaktyny, nieprawidłowe stężenia lipidów i cholesterolu (hipertriglicerydemia, obniżony poziom cholesterolu HDL), nieprawidłowy poziom hormonów tarczycy (przede wszystkim TSH).
Skutki
Skutkiem PCOS mogą być m.in. problemy z określeniem dni płodnych i z zajściem w ciążę. Zaniedbanie leczenia może prowadzić do groźnych powikłań, niepłodności, a nawet raka endometrium. U osób z PCOS jest większe ryzyko wystąpienia miażdżycy, zaburzeń zakrzepowo-zatorowych, nadciśnienia. PCOS często towarzyszy cukrzyca, która może rozwinąć się w ciąży lub po ciąży. U kobiet z zespołem policystycznych jajników mogą pojawić się duże trudności ze schudnięciem po ciąży. – Ponieważ z PCOS często wiąże się też insulinooporność, kobiety z tym schorzeniem mogą rodzić duże dzieci, a ich maluszki mogą częściej domagać się pokarmu, ponieważ w życiu płodowym miało częsty kontakt z insuliną – mówi Iwona Wierzbicka, dietetyk kliniczny i trener personalny, specjalista od chorób autoimmunologicznych i metabolicznych.
Co to jest?
PCOS (określany też jako wielotorbielowatość) to zaburzenie endokrynne, będące najczęstszym zaburzeniem hormonalnym u kobiet w wieku rozrodczym oraz jedną z najczęstszych przyczyn zaburzeń owulacji. Cały czas trwają badania nad przyczynami tego schorzenia, specjaliści twierdzą jednak, że ma ono podłoże genetyczne. Jego przyczyn można doszukiwać się także w otyłości, insulinooporności, przyjmowaniu syntetycznych estrogenów (antykoncepcja hormonalna), czy w zanieczyszczeniach środowiska.
Na ogół kobiety z zespołem policystycznych jajników mają zaburzoną gospodarkę hormonalną. W jej wyniku na stałe lub okresowo nie dochodzi do owulacji. W wyniku tego nie wzrasta ilość progesteronu we krwi, co prowadzi do nieregularnych miesiączek. Przy PCOS nieprawidłowe działanie hormonów uniemożliwia dojrzewanie komórki jajowej i pęknięcie pęcherzyka Graffa, czyli tym samym nie dochodzi do uwolnienia komórki jajowej do jajowodu. Oznacza to, że w jajniku nie powstaje ciałko żółte, a w miejscu zgromadzonych pęcherzyków tworzą torbiele.
Do tego wszystkiego zaburzenie równowagi hormonalnej prowadzi jeszcze do nadmiernego wytwarzania męskich hormonów płciowych przez jajniki (tzw. androgeny), co prowadzi do powstania m.in. takich objawów jak nadmierne owłosienie (tzw. hirsutyzm). U kobiet z PCOS zauważa się podwyższony poziom LH (hormon luteinizujący) i obniżony poziom FSH (hormon folikulotropowy), co powoduje zaburzenie wzrostu i dojrzewania pęcherzyków płciowych.
Objawy
Najpopularniejsze objawy PCOS to brak miesiączki lub nieregularne miesiączki, bolesny PMS, ból miednicy, nadmierna skłonność do tycia (zwłaszcza w talii), trądzik, wypadanie włosów (zakola, łysienie plackowate), nadmierny porost włosów (owłosienie na twarzy, rękach, nogach, plecach, wąsik), przyciemniona skóra (na dłoniach, stopach, szyi, w zgięciach), huśtawki nastrojów, problemy z zajściem w ciążę, cysty na jajnikach widoczne podczas USG.
Wystąpienie objawów może mieć różne nasilenie. PCOS może być zdiagnozowany także u kobiet, które nie doświadczają typowych dolegliwości (np. u szczupłych i nie mających zaburzeń miesiączkowania). Część kobiet zmagających się z tym zaburzeniem nie ma powyższych objawów, dlatego tak ważne są regularne badania.
Warto też wspomnieć, że występowanie tych objawów nie zawsze musi oznaczać PCOS (np. trądzik i nieregularne miesiączki są normalną sytuacją u nastolatek). Jeśli jednak zauważamy u siebie kilka razem występujących objawów, warto skonsultować to ze specjalistą.
PCOS a ciąża
PCOS to powszechna przyczyna zaburzeń płodności. U 70–80% kobiet, u których stwierdza się zaburzenia owulacji, występuje PCOS. To także jedna z najczęstszych przyczyn niepłodności. U części kobiet z PCOS owulacja może pojawiać się regularnie, nieregularnie bądź w ogóle nie występować. Może się także okazać, że u kobiet, które mają regularną miesiączkę, owulacja nie występuje. I odwrotnie – owulacja może występować, pomimo braku krwawienia. PCOS często bywa wykrywany właśnie wtedy, gdy od jakiegoś czasu bezskutecznie staramy się o dziecko. Kobiety z zespołem policystycznych jajników mogę być też narażone na ryzyko poronienia.
Wczesna diagnoza i rozpoczęcie leczenia daje szanse na ciążę i urodzenie dziecka. Objawy PCOS nasilają się z wiekiem, dlatego kobietom z tym schorzeniem często zaleca się zajście w ciążę przed 25 rokiem życia. Wiele kobiet z PCOS nie ma trudności w donoszeniu ciąży.
Diagnostyka
Często kobiety w pierwszej kolejności zaczynają walczyć ze skutkami PCOS takimi jak otyłość, trądzik czy wypadanie włosów, nie szukając źródła tych problemów. Aby dojść do przyczyn, potrzebne są odpowiednie badania.
Podstawowymi zaleceniami przy podejrzeniu PCOS jest badanie poziomu hormonów we krwi (FSH, LH, poziom testosteronu, poziom prolaktyny, hormony tarczycy) oraz badanie ginekologiczne (USG).
W przypadku badań hormonów ważne jest w jakim dniu zostaną wykonane badania (1-3 dzień cyklu: FSH, LH, testosteron; 20-22 dzień cyklu: progesteron, prolaktyna).
Ponieważ przyczyną PCOS może być również insulinooporność, warto zrobić także badania laboratoryjne: krzywą cukrową, krzywą insulinową, wskaźnik HOMA-IR.
Z PCOS mogą być powiązane takie nieprawidłowości jak: podwyższony poziom LH przy prawidłowym poziomie FSH, podwyższony poziom androgenów; wysoki poziom testosteronu i androstendionu, obniżony poziom globuliny wiążącej hormony płciowe (SHBG), DHEA w normie lub podwyższone (30%), podwyższony poziom insuliny, nieprawidłowa tolerancja glukozy, podwyższony poziom prolaktyny, nieprawidłowe stężenia lipidów i cholesterolu (hipertriglicerydemia, obniżony poziom cholesterolu HDL), nieprawidłowy poziom hormonów tarczycy (przede wszystkim TSH).
Skutki
Skutkiem PCOS mogą być m.in. problemy z określeniem dni płodnych i z zajściem w ciążę. Zaniedbanie leczenia może prowadzić do groźnych powikłań, niepłodności, a nawet raka endometrium. U osób z PCOS jest większe ryzyko wystąpienia miażdżycy, zaburzeń zakrzepowo-zatorowych, nadciśnienia. PCOS często towarzyszy cukrzyca, która może rozwinąć się w ciąży lub po ciąży. U kobiet z zespołem policystycznych jajników mogą pojawić się duże trudności ze schudnięciem po ciąży. – Ponieważ z PCOS często wiąże się też insulinooporność, kobiety z tym schorzeniem mogą rodzić duże dzieci, a ich maluszki mogą częściej domagać się pokarmu, ponieważ w życiu płodowym miało częsty kontakt z insuliną – mówi Iwona Wierzbicka, dietetyk kliniczny i trener personalny, specjalista od chorób autoimmunologicznych i metabolicznych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz