Jak stres w ciąży wpływa na poród? – wyjaśnia psycholog

Stres w ciąży nie tylko źle wpływa nie tylko na rozwój dziecka, ale też na przebieg porodu. Dlaczego? Wyjaśnia Karolina Piotrowska, psycholożka, pomysłodawczyni akcji „Lepszy Poród”.

W naszym systemie opieki zdrowotnej kobieta w ciąży poddawana jest licznym badaniom i właściwie przez całe 9 miesięcy pozostaje pod kontrolą lekarza. W tym czasie monitoruje się zmiany zachodzące w jej ciele oraz rozwój dziecka. Jednak już jej stan psychiczny pozostaje bez takiej czujnej kontroli, a zgłaszane lęki,wysoki poziom stresu czy niepokoju często składane są na barki bycia w ciąży. Tym samym nie są podejmowane żadne kroki, które w stosunkowo szybkim czasie mogłyby dać poprawę samopoczucia.

Tymczasem ciąża jest z wielu przyczyn czasem stresującym, a negatywne konsekwencje stresu u kobiety w ciąży są bardzo dobrze znane. Badania naukowe pokazały, że stres matki wpływa na rozwój mózgu dziecka! Jednak rzadziej mówi się o tym, że stan psychologiczny w ciąży przekłada się w prostej linii na samporód.

Jak stres przekłada się na hormony i emocje podczas porodu?

Hormonalny mechanizm porodu jest skomplikowanym procesem. Najważniejsze są w nim jednak dwie substancje: oksytocyna i adrenalina. W dużym uproszczeniu chodzi o to, aby w ciele kobiety było jak najwięcejnaturalnej oksytocyny, a jak najmniej adrenaliny. Oksytocyna, zwana hormonem miłości wydzielana jest przez matkę po to, aby poród mógł postępować. Warunki idealne dla wytwarzania tego hormonu to spokój, relaks, poczucie bezpieczeństwa, intymność, bliskość (również fizyczna) z partnerem.

Adrenalina i kortyzol to z kolei hormony stresu. Pojawiają się w ciele, gdy odbieramy jakąś sytuacje jako zagrażającą, gdy czujemy niepokój, lęk, stres. Nasze ciało się wtedy napina, uwaga koncentruje, przygotowujemy się do odparcia ataku. Zastanów się teraz: czy kiedy czułaś ogromny niepokój byłaś w stanie skoncentrować się na czymś takim jak miłość bądź inne pozytywne emocje? No właśnie…

Poczucie miłości, bliskości, bezpieczeństwa sprawia, że oksytocyna zalewa nasz organizm, jednak z drugiej strony lęk, niepokój, stres, obawa przed oceną sprawiają, że zamiast oksytocyny w naszym ciele pojawia się adrenalina i kortyzol, które znoszą działanie hormonu miłości. Z czysto biologicznego punktu widzenia nie da się jednocześnie czuć miłości i lęku!

Depresja w ciąży i strach przed porodem

Ciąża predysponuje do wystąpienia trudności natury psychologicznej – to czas, w którym kobieta jest szczególnie podatna na depresje. W Polsce ciągle niewiele się o tym mówi, jednak na Zachodzie podaje się, że wiele kobiet w ciąży cierpi na tę poważną chorobę. To bardzo ważne – kobiety z depresją inaczej przechodzą przez poród! Ich brak wewnętrznej energii, wiary we własne siły i trudności z odczuwaniem pozytywnych emocji mogą skutecznie utrudnić cały przebieg akcji porodowej.

Kolejnym występującym zaburzeniem może być tokofobia - czyli paniczny lęk przed porodem. Aby tokofobia była zdiagnozowana należy skontaktować się z psychologiem bądź psychiatrą i podjąć terapię. Inną grupą trudności psychologicznych, które może wystąpić w ciąży, odnowić się bądź pogłębić,  są zaburzenia lękowe oraz zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Jeśli kiedykolwiek cierpiałaś z ich powodu, pamiętaj, aby w okresie ciąży być pod kontrolą nie tylko ginekologa, ale też specjalisty z zakresu zdrowia psychicznego.

Co pomoże zrelaksować się w ciąży?

• zajęcia z jogi, gimnastyka lub inna lekka aktywność fizyczna,
• grupy/kręgi wsparcia dla ciężarnych,
• programy do hipnozy, autohipnozy i relaksacji na czas ciąży i porodu (czytaj także: Hipnoza na porodowy ból i strach),
• spotkania ze znajomymi, którzy mają dobry wpływ na twój nastrój,
• konsultacja z doulą również może cię uspokoić,
• spędzanie czasu na świeżym powietrzu,
• słuchanie relaksującej, odprężającej muzyki,
• uczęszczanie na zajęcia szkoły rodzenia

Pamiętaj jednak, że jeśli te sposoby nie zadziałają, trzeba zgłosić się na konsultację do psychologa bądź psychoterapeuty. Twój stan psychologiczny ma wpływ nie tylko na to, jak będziesz wspominać ciążę, ale też na to jak będzie przebiegać poród. Oznacza to tyle, że im więcej będzie w tobie spokoju, relaksu, akceptacji, miłości, tym więcej naturalnej oksytocyny wytworzy twój organizm. I tym samym sprawniej przebiegać będzie akcja porodowa.