Popularne leki mogą cofać efekty spożywania alkoholu w ciąży?

Alkohol w ciąży jest zdecydowanie zakazany – abstynencja jest zalecana ciężarnym z tego względu, iż spożywanie alkoholu grozi wystąpieniem u dziecka alkoholowego zespołu płodowego. Z jednostką tą związane są liczne problemy, dlatego też naukowcy wciąż sprawdzają, czy można w jakiś sposób zredukować toksyczne działanie alkoholu na płód. Jedno z najnowszych badań pokazuje, że konsekwencje spożywania alkoholu przez matkę teoretycznie można ograniczyć dzięki... od dawna znanym i dostępnym lekom.

Dokładnie nie zostało dotychczas poznane, w jakim mechanizmie alkohol uszkadza mózgi płodów i doprowadza do alkoholowego zespołu płodowego (FAS). Jednym z potencjalnych, dostępnych wytłumaczeń takiej sytuacji jest to, że spożywanie alkoholu może mieć związek z uszkodzeniami hipokampa, czyli ośrodka, który jest odpowiedzialny za procesy zapamiętywania i uczenia się. Istnieje również inna teoria, według której dzieci pijących matek cierpią na niedobory hormonów tarczycy, które również są powiązane z rozwojem ośrodkowego układu nerwowego.

Popularne lekarstwa sposobem na złagodzenie objawów FAS?

Uczeni z Northwestern University Feinberg School of Medicine in Chicago, mając na uwadze powyższe hipotezy, postanowili przeprowadzić specyficzne badania na szczurach. Mianowicie części gryzoniom, które były eksponowane na alkohol przed urodzeniem, podawali oni preparaty tyroksyny, czyli hormonu tarczycowego. Następnie obie grupy badane – i leczoną, i nieleczoną, naukowcy umieszczali w pomieszczeniu, w którym przeszłości szczury zostały potraktowane łagodnym impulsem elektrycznym. Okazało się, że szczury leczone tyroksyną zastygały w takim pomieszczeniu, te, którym leku nie podawano, zastygały na krótszy czas – sugerować to może to, że u szczurów poddawanych terapii układ nerwowy funkcjonował lepiej i niejako zapamiętały one, że w przeszłości w danym miejscu przeżyły one nieprzyjemne zdarzenie.

Co ciekawe, nie tylko tyroksyna przynosiła opisany wyżej efekt – podobne rezultaty uzyskano dzięki podawaniu zwierzętom przeciwcukrzycowej metforminy. Pod wpływem alkoholu dochodzi do zmniejszenia produkcji jednego z enzymów hipokampa, który bierze udział w kontrolowaniu genów związanych z pamięcią i uczeniem się. Obok leki – zarówno tyroksyna, jak i metformina – normalizowały poziom tego enzymu.

Czy uzyskane przez uczonych wnioski pozwolą poprawiać stan dzieci z alkoholowym zespołem płodowym? Tego na razie nie można stwierdzić – konieczne byłoby przeprowadzenie badań nie tylko na gryzoniach, ale i na ludziach. Teoretycznie byłoby to możliwe – lek, którym jest tyroksyna, można przecież podawać ciężarnym.